'นั่นคือปลาในหูของคุณหรือไม่': การแปลถูกเปิดเผย

David Bellos ดำเนินโครงการด้านการแปลและการสื่อสารระหว่างวัฒนธรรมที่มหาวิทยาลัยพรินซ์ตัน และเห็นได้ชัดว่าเป็นคนที่คิดหนักว่าการเปลี่ยนสิ่งที่เขียนในภาษาหนึ่งให้เป็นสิ่งที่คล้ายคลึงกันในอีกภาษาหนึ่งหมายความว่าอย่างไร แต่เขาไม่ใช่แค่นักทฤษฎีภาษาศาสตร์เท่านั้น การแปลของ Bellos จากภาษาฝรั่งเศสของนักประพันธ์นวนิยาย Georges Perec และ Romain Gary เป็นตัวอย่างที่น่าตื่นตาของการสร้างสรรค์ขึ้นใหม่ ในแง่ทั้งสองของคำสุดท้ายนั้น งานหนึ่งของแกรี่ — เกี่ยวกับการหลอกลวงทางวรรณกรรม — ใช้ภาษาอังกฤษอย่างชาญฉลาดว่า Hocus Bogus

นั่นคือปลาในหูของคุณหรือไม่? ได้ชื่อแปลก ๆ จากนักแปลสากลที่อธิบายไว้ใน . ของ Douglas Adams คู่มือผู้โบกรถสู่กาแล็กซี่ . เพียงแค่ติด Babel Fish ไว้ในหูของคุณ คุณก็จะสามารถสื่อสารในภาษาต่างๆ ได้ทันที โดยหลักการแล้ว การเข้าใจภาษาศาสตร์ซึ่งกันและกันจึงควรนำไปสู่ความเข้าใจซึ่งกันและกัน Tout comprendre, c'est tout pardonner ตามที่ภาษาฝรั่งเศสพูดไป บางที.

ในหนังสือที่น่าดึงดูดและหลากหลายของเขา Bellos กล่าวถึงการแปลแทบทุกด้าน เขาคุยกันว่าแปลว่าอะไร ทำ การครอบงำของภาษาอังกฤษในฐานะภาษาสากลหลักของโลกและทฤษฎีภาษาศาสตร์ต่างๆ ของ Edward Sapir, Ferdinand de Saussure, Leo Spitzer, Vladimir Nabokov และ Noam Chomsky (ซึ่งเกือบทั้งหมดเป็นประเด็นที่เขากล่าวถึง) เขาชมเชยการทำงานของล่ามพร้อมกัน แสดงให้เห็นถึงความเฉลียวฉลาดของผู้เขียนคำบรรยายสำหรับการ์ตูนและคำบรรยายสำหรับภาพยนตร์ต่างประเทศ และสะท้อนถึงลักษณะของการแปลพระคัมภีร์ในศตวรรษที่ 20 และ 21 เขายังระเบิดความหมายทางวัฒนธรรมที่ร้ายกาจที่อยู่เบื้องหลังความเชื่อที่แพร่หลาย (แต่ไม่ถูกต้อง) ที่เอสกิโมมี 100 คำสำหรับหิมะ มีหน้าต่างๆ เกี่ยวกับตำแหน่งของการแปลในกฎหมายและธุรกิจระหว่างประเทศ รวมถึงประวัติของเครื่องแปลภาษาอัตโนมัติ

กล่าวโดยย่อ Bellos จะพิจารณาทุกประเด็นที่เป็นไปได้เกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างภาษาต้นฉบับและภาษาเป้าหมาย ขณะที่โหลดบทของเขาด้วยเกร็ดเล็กเกร็ดน้อย อาร์กิวเมนต์ และตัวอย่างที่โดดเด่น ตัวอย่างเช่น ในหัวข้อ Why Do We Call It 'Translation'? Bellos เริ่มต้นด้วยการพูดคุยถึง C.K. อ็อกเดน ผู้เขียนร่วมของ ความหมายของความหมาย (1923). อ็อกเดนเชื่อว่าปัญหามากมายในโลกนี้ เปรียบได้กับภาพลวงตาที่มีสิ่งหนึ่งเกิดขึ้นเพียงเพราะเรามีคำพูดสำหรับสิ่งนั้น เขาเรียกปรากฏการณ์นี้ว่า Word Magic ดังที่ Bellos ตั้งข้อสังเกตไว้ ผู้เข้าชิงฉลากประกอบด้วย 'การลอยตัว' 'สังคมนิยมที่มีอยู่จริง' และ 'การลงทุนที่ปลอดภัย' สิ่งเหล่านี้ไม่ใช่นิยายที่ตรงไปตรงมา แต่เป็นภาพลวงตาที่ได้รับอนุญาตและสร้างขึ้นโดยพจนานุกรม ในมุมมองของอ็อกเดนและน่าจะเป็นของเบลลอสเช่นกัน Word Magic จะหยุดเราไม่ให้ตั้งคำถามกับสมมติฐานที่ซ่อนอยู่ในคำพูดและทำให้เรายอมให้คำพูดมาบงการจิตใจของเรา ที่นี่ในตัวอ่อน แฝงตัว Newspeak ของ George Orwell's สิบเก้า แปดสิบสี่ .

ไหวพริบอันปราดเปรียวของ Bellos ดำเนินไปตลอดทั้งเล่ม เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่างานแปลไม่สามารถแทนที่ต้นฉบับได้ หยุดชั่วคราว. เห็นได้ชัดว่าสิ่งนี้ไม่ถูกต้อง คำแปล เป็น แทนที่ข้อความต้นฉบับ คุณใช้แทนงานที่เขียนด้วยภาษาที่คุณไม่สามารถอ่านได้อย่างง่ายดาย Bellos ให้เหตุผลว่าสิ่งที่นักแปลทำจริง ๆ คือค้นหาการจับคู่ไม่ใช่ความเท่าเทียมกันสำหรับหน่วยที่ทำผลงานด้วยความหวังและความคาดหวังว่าผลรวมของพวกเขาจะสร้างงานใหม่ที่สามารถใช้แทนแหล่งที่มาโดยรวมได้ เขาใช้ความพยายามอย่างยิ่งยวดที่จะแสดงให้เห็นว่าผู้อ่านมักไม่สามารถแยกแยะงานแปลจากงานที่แต่งขึ้นในภาษาของตนเองได้ เขาเชื่ออย่างยิ่งว่าทุกสิ่งที่แสดงออกในภาษาหนึ่งสามารถแบ่งปันกับผู้อ่านในอีกภาษาหนึ่งได้ วัฒนธรรมของเรามีพื้นฐานอยู่บนความเชื่อมั่นนี้เท่านั้น ประวัติกวีนิพนธ์ตะวันตก เป็น ประวัติของกวีนิพนธ์ในการแปล

สิ่งที่สำคัญที่สุดคือความเที่ยงตรงต่อรูปแบบและบริบท: นักแปลจะไม่แปลสูตรการทำอาหารจีน 'เป็นภาษาอังกฤษ' หากพวกเขาเป็นนักแปล พวกเขาแปลเป็นสูตรการทำอาหารในครัว ความรู้สึกที่แพร่หลายว่านวนิยายโดย Georges Simenon ควรฟังภาษาฝรั่งเศสแม้ว่าจะเป็นภาษาอังกฤษอย่างไร Bellos แสดงให้เห็นว่าการใช้ภาษาต่างประเทศเป็นเพียงตัวเลือกที่แท้จริงสำหรับนักแปลเมื่อทำงานจากภาษาที่ภาษาที่รับและวัฒนธรรมมีความสัมพันธ์ที่มั่นคง สำหรับผู้ที่พูดภาษาอังกฤษ โดยทั่วไปหมายถึงภาษาฝรั่งเศสหรือสเปน ท้ายที่สุดคุณจะนำเสนอความรู้สึกที่เขียนใน Chuvash ให้กับผู้อ่านที่ไม่คุ้นเคยกับ Chuvash เพียงเล็กน้อยได้อย่างไร

อุทยานแห่งรัฐฟิงเกอร์เลค ny

จากที่นี่ Bellos ได้เน้นย้ำถึงความหมายของสถานะทางภาษา ไม่ว่าจะแปลขึ้นหรือลง กล่าวคือ การแปลไปจนถึงลิ้นที่ทรงเกียรติกว่านั้นมีลักษณะเฉพาะที่สามารถปรับเปลี่ยนได้สูง โดยจะลบร่องรอยของแหล่งที่มาจากต่างประเทศของข้อความส่วนใหญ่ ในขณะที่การแปล ลง มักจะทิ้งร่องรอยที่มองเห็นได้ของแหล่งกำเนิดไว้ เพราะในสถานการณ์เหล่านั้น สิ่งแปลกปลอมก็มีศักดิ์ศรี กล่าวอีกนัยหนึ่ง นวนิยายต่างประเทศในสหรัฐฯ มักจะให้เสียงที่นุ่มนวลแบบอเมริกันในภาษาอังกฤษ ในขณะที่นิยายอาชญากรรมของอเมริกาที่แปล เช่น มีแนวโน้มที่จะรักษาความเป็นอเมริกันไว้ และไม่พยายามส่งผ่านเป็นภาษาฝรั่งเศสหรืออิตาลีทั้งหมด อย่างละเอียดยิ่งขึ้นไปอีก Bellos สงสัยเกี่ยวกับสิ่งที่เขาเรียกว่ารหัสที่สาม ความโน้มเอียง หรืออย่างน้อยก็ความเป็นไปได้ที่การแปลโดย Constance Garnett ไม่ว่าจะเป็น Chekhov, Tolstoy หรือ Dostoyevsky ทั้งหมดมีแนวโน้มที่จะฟังดูเหมือน Constance Garnett ไม่น้อย Bellos เตือนเราว่าการแปลเป็นภาษาอังกฤษเป็นอาชีพที่น่าเศร้าซึ่งส่วนใหญ่เป็นงานอดิเรกสำหรับมือสมัครเล่นหรืองานอดิเรกสำหรับอาจารย์วิทยาลัย แต่นักแปลจากภาษาอังกฤษเป็นเยอรมันหรือญี่ปุ่นมักมีชื่อเสียงในประเทศของตนพอๆ กับนักเขียนต่างชาติที่พวกเขาทำงานด้วย

ในบทเกี่ยวกับพจนานุกรม เบลลอสยกย่องอรรถาภิธานของ Roget อย่างไม่คาดฝัน ไม่มากเท่ากับความช่วยเหลือสำหรับนักเขียนที่ดิ้นรนหาคำที่ถูกต้อง แต่เป็นงานที่ขับเคลื่อนกลับบ้านในทุกหน้าที่ การรู้ภาษาคือการรู้วิธีพูดสิ่งเดียวกันในคำที่ต่างกัน ว่าโดยพื้นฐานแล้วทุกคำเป็นคำแปลของผู้อื่น อย่างไรก็ตาม การสื่อสารระหว่างวัฒนธรรมที่แท้จริงสามารถเริ่มต้นได้ด้วยการก้าวกระโดดของศรัทธาเท่านั้น — ด้วยความเต็มใจที่จะไว้วางใจคนแปลกหน้า เพื่อให้ [ความไว้วางใจนั้น] ดำรงอยู่ อุปสรรคทางปัญญาและอารมณ์ขนาดใหญ่ในการรับคำพูดของผู้อื่นสำหรับคำพูดของแหล่งที่มาจะต้องถูกเอาชนะ พวกเขาสามารถเอาชนะได้ด้วยความตั้งใจร่วมกันเพื่อเข้าสู่อาณาจักรที่ความหมายไม่สามารถรับประกันได้อย่างสมบูรณ์ ความไว้วางใจแบบนั้นอาจเป็นรากฐานของทุกวัฒนธรรม

ทุกครั้งที่คุณพูด คุณเปิดเผยว่าคุณเป็นใคร มาจากไหน คุณอยู่ที่ไหน จากนี้ไปการแปลไม่ได้มาจาก 'หลังบาเบล' เมื่อกลุ่มมนุษย์บางกลุ่มมีความคิดที่สดใสว่าเด็ก ๆ ในบล็อกถัดไปหรือคนที่อยู่อีกฟากหนึ่งของเนินเขาอาจคุ้มค่าที่จะพูดคุยด้วย การแปลเป็นก้าวแรกสู่อารยธรรม

นั่นคือปลาในหูของคุณหรือไม่? ฉันคิดว่าเป็นสารคดีที่ดีที่สุด งานที่ทำให้ดีอกดีใจที่มีหัวข้อที่เราคิดว่าเราเข้าใจ — หรือรู้ว่าเราไม่ได้ทำ — แล้วทำให้เราเห็นมันอีกครั้ง การเผยแพร่ทางวิชาการระดับสูงเช่นนี้ สำเร็จด้วยความสง่างามและอำนาจของ David Bellos เป็นตัวแปลที่ไม่สามารถถูกแทนที่ได้

Dirda ทบทวนทุกวันพฤหัสบดีอย่างมีสไตล์และจัดการอภิปรายหนังสือสำหรับ The Post ที่ wapo.st/reading-room หนังสือเล่มล่าสุดของเขา On Conan Doyle เพิ่งได้รับการตีพิมพ์

นั่นคือปลาในหูของคุณหรือไม่?

การแปลและความหมายของทุกสิ่ง

โดย David Bellos

เฟเบอร์&เฟเบอร์. 373 หน้า